Sommige dalen en dorpen lijken iedere winter weer de jackpot te trekken als het om sneeuw gaat. In de Alpen noemen locals dat een Schneeloch: zo’n plek waar in korte tijd de teller bizar hoog oploopt als het om sneeuwhoeveelheden gaat. Wat ís een Schneeloch precies, waarom valt hier zoveel sneeuw en waar vind je ze? We leggen het uit – met concrete voorbeelden.
Wat is een Schneeloch?
In een Schneeloch valt bovengemiddeld veel sneeuw, meer dan in andere skidorpen of dalen in de buurt. Een Schneeloch is geen meteorologische term, maar een populaire benaming in Duitstalige landen voor plaatsen waar meer sneeuw valt dan elders in de omgeving of waar de sneeuw langer blijft liggen. Letterlijk vertaald: sneeuwgat of sneeuwhol.
In andere talen is het concept Schneeloch vaak niet hetzelfde, maar er zijn wel bepaalde termen die specifieke regio’s gebruiken om gebieden met bijzonder veel sneeuwval te beschrijven. Fransen gebruiken vallée neigeuse of vallée à neige (letterlijk sneeuwvallei) en ook verwijzen ze naar zones neigeuses abondantes – gebieden met overvloedige sneeuw. Italianen spreken soms van zona nervosa of valle innevata (sneeuwgebied-/vallei) en in de Dolomieten komt het woord cuscinetto nevoso voor (sneeuwkussen).
Waarom valt juist hier zoveel sneeuw?
Hoewel veel skibestemmingen zeggen een Schneeloch te zijn, is dat lang niet overal het geval. Waarom een skibestemming een Schneeloch is:
❄️ Staugebieden:
Dit zijn de gebieden waar de stroming (windrichting) op gericht is. Tijdens bepaalde weeromstandigheden, vooral bij stau, valt er meer sneeuw. Er zijn verschillende soorten stau-situaties:
- Nordstau: Noordelijke/noordwestelijke windrichting, waarbij vochtige lucht tegen de Alpen botst en sneeuw produceert.
- Südstau: Zuidelijke windrichting, waar vochtige lucht uit het zuiden (vaak uit de Middellandse Zee of Adriatische Zee) sneeuw kan veroorzaken.
- Weststau: Westelijke windrichting die vochtige lucht vanaf de Atlantische Oceaan naar de Alpen voert, met sneeuw als gevolg.
- Oststau: Oostelijke windrichting, vaak veroorzaakt door depressies boven de regio Genua (Italië), die sneeuw kan brengen in de Alpen. Ook wel Retour d’Est.
🌨️ Skigebieden met een gunstig microklimaat:
In sommige gevallen kan er meer lokale ophoping van sneeuw plaatsvinden. De ligging van het dal, de windrichting en de specifieke topografie van de bergen kunnen ervoor zorgen dat er in bepaalde skigebieden meer sneeuw valt tijdens een sneeuwstorm of stau-situatie.
💦 Het ‘lake-effect’:
Door de ligging bij grote meren (zoals de Bodensee) kan de intensiteit van de neerslag worden versterkt. Dit effect wordt veroorzaakt doordat meren in de winter een bron van extra vochtigheid zijn. Als de wind over een meer waait, wordt er vocht opgenomen, wat vervolgens als sneeuw neerslaat wanneer het over de bergen beweegt. Gebieden die precies in de windrichting van zo’n meer liggen, vangen meer sneeuw op.
🏔️ Hoogte:
De sneeuwgrens verschilt afhankelijk van de temperatuur en de windomstandigheden, maar over het algemeen ontvangen hogere skigebieden eerder sneeuw dan de lager gelegen dorpen.
☃️ Ligging van het dal en reliëf:
Smalle, doodlopende dalen die precies in de windrichting liggen, kunnen stau optimaal vangen. Dit leidt tot een grotere sneeuwophoping.
Skibestemmingen gelegen in een Schneeloch
Benieuwd welke skibestemmingen tot Schneeloch bestempeld zijn? We zetten er een aantal voor je op een rijtje.
Bregenzerwald (Vorarlberg – Oostenrijk)
Door de ligging aan de noordkant van de Alpenhoofdkam valt er in het Bregenzerwald meer sneeuw dan gemiddeld. Het staat dan ook bekend als een van de natste gebieden van Oostenrijk, met de meeste neerslag van het land. Hier vind je onder andere het skidorp Damüls, dat bekendstaat als een van de meest sneeuwzekere dorpen ter wereld met bijna 10 meter sneeuw per winter. Gelegen tussen het Bregenzerwald en de Arlberg vangt Warth-Schröcken de meeste natuursneeuw: gemiddeld 11 meter per winter.
Balderschwang (Allgäu – Duitsland)
In 1836 schreef een priester ooit over Balderschwang: het is hier 3/4 jaar winter en 1/4 jaar koud. Het is een van de meest sneeuwzekere skidorpen in Duitsland, waar door de ligging in een Schneeloch bovengemiddeld veel sneeuw valt. Ander voordeel dat er in dit hooggelegen dal ook vrijwel nooit mist staat. Balderschwang is onderdeel van de regio Hörnerdörfer – vanaf drie dagen krijg je automatisch een skipas voor alle zes de skigebieden in de regio.
Kleinwalsertal (Vorarlberg – Oostenrijk)
Uniek aan het Kleinwalsertal is dat je er met de auto alleen vanuit Duitsland kunt komen. Niet gek dus dat dit skidal een skigebied deelt met het nabijgelegen Oberstdorf. Door de gunstige noordwestelijke ligging aan de noordkant van de Alpenhoofdkam en de ligging op meer dan 1000 meter hoogte, valt hier elke winter ontzettend veel sneeuw.
Glarnerland (Glarus – Zwitserland)
Volgens Meteorloog Felix Blumer van SRF behoort het Glarnerland tot de sneeuwrijkste gebieden in de Alpen. Hier profiteert men zowel van windrichtingen uit het noorden/noordwesten als uit het zuiden en omdat de vallei zo smal is, daalt de sneeuwgrens vaak veel verder dan in andere dalen in de buurt – vaak ligt deze wel 300 meter lager. Goede sneeuwomstandigheden bieden de skigebieden Braunwald en Elm, waar bovengemiddeld veel sneeuw valt in vergelijking met andere Zwitserse gebieden.
Wat betekent dit voor je wintersport?
- Poederkans: In een Schneeloch valt veel meer sneeuw en sneeuwt het vaker.
- Gesloten liften door de wind: De hevige sneeuwval die vaak gepaard gaat met Stau kan ook zorgen voor sterke wind, wat soms leidt tot tijdelijke liftafsluitingen of verhoogd lawinegevaar.
- Lang skiseizoen: In een Schneeloch profiteer je van een lang en sneeuwzeker skiseizoen.
- Gezinnen: Skigebieden die als Schneeloch bekend staan, bieden vaak ook uitstekende sneeuwomstandigheden voor families, zeker in de lagere delen van het skigebied waar de sneeuw blijft liggen. Houd echter rekening met het feit dat sommige gebieden moeilijker bereikbaar kunnen zijn, vooral bij zware sneeuwval. Zorg ervoor dat je goed voorbereid bent en weet welke routes open zijn.
- Korte, last minute skitrips: Houd modellen in de gaten. Let goed op de weersvoorspellingen en kijk wanneer er sprake is van stau of andere sneeuwsystemen die de sneeuwval kunnen versterken. Als je geluk hebt, kun je je vakantie plannen net na een sneeuwdump.