Wanneer de wereldtop van het alpineskiën zich naar beneden stort, zien miljoenen kijkers een spectaculaire show van snelheid en techniek op een perfect witte piste. Wat onzichtbaar blijft, is de immense operatie die aan die paar minuten durende race voorafgaat. Een wereld van wetenschap, noeste arbeid en extreme precisie waarin Nederlander Jack Meerburg een bijzondere rol vervult.
"Een kaaskop die de Oostenrijkers zijn ideeën komt vertellen, dat is wel een dingetje."
Naast zijn fulltime baan bij DAKA is Jack een gerespecteerde expert in het internationale racecircuit, ingehuurd door de Oostenrijkse Ski Vereniging (ÖSV) om de veiligheid en kwaliteit van de World Cup-pistes te garanderen. En nu geeft hij ons een klein kijkje in zijn wereld.
Een ‘kaaskop’ tussen de Oostenrijkers
De weg naar de top van de skiwereld begon voor Jack toen hij vroeger in Oostenrijk woonde en in contact kwam met de wedstrijdsport. Later weer in Nederland werd hij vrijwilliger bij de Nederlandse Ski Vereniging (NSkiV), waar hij nu als pistechef een team van specialisten aanstuurt en verantwoordelijk is voor alle grote races van de bond. “Wij zorgen er samen voor dat de piste racevaardig is en dat alle veiligheidssystemen kloppen.” Maar zijn kennis en kunde bleven ook in Oostenrijk niet onopgemerkt.
Wie is Jack Meerburg?
Jaren terug werd hij gevraagd voor het hoogste niveau: de World Cup. "In het begin was dat natuurlijk wel even een dingetje", geeft Jack toe. "Een kaaskop die de Oostenrijkers zijn ideeën komt vertellen". Maar door zijn expertise en onvermoeibare inzet dwong hij respect af. Inmiddels wordt hij op regelmatige basis officieel ingehuurd door de Oostenrijkse bond en stuurt hij Oostenrijkse teams aan om de pistes raceklaar te maken.
De precieze rol van Jack Meerburg is niet in steen gebeiteld; deze wordt aangepast aan de aard en schaal van de wedstrijd. Hij legt zelf uit dat zijn verantwoordelijkheid per evenement kan verschillen: “Vooral bij de enorme organisatie van een World Cup of wereldkampioenschappen is het onmogelijk voor één persoon om de hele piste te overzien. Je kunt zo'n hele grote race niet in je eentje doen. In Saalbach tijdens de wereldkampioenschappen was ik bijvoorbeeld medeverantwoordelijk voor één zone.”
20 kilometer aan netten
De voorbereiding op de piste van een speed event zoals een Super G of afdaling start al weken van tevoren. Of zelfs maanden, als het om grote aanpassingen van de piste gaat, weet Jack te vertellen. “In Flachau hebben ze bijvoorbeeld met graafmachines extra heuvels aangebracht om de afdaling aantrekkelijker te maken. Voor het publiek, maar ook voor de atleten. Dat gebeurt ‘s zomers al.”
In de weken voorafgaand aan zo’n wedstrijd wordt er knetterhard gewerkt. Alleen al het plaatsen van de netten is een monsterklus. “Er wordt dan zo’n 20 kilometer aan gecertificeerde veiligheidsnetten geïnstalleerd. De exacte plaatsing wordt bepaald door wetenschappelijke krachtberekeningen die voorspellen hoe de energie van een crash bij specifieke snelheden en G-krachten kan worden geabsorbeerd.” Dit alles is vastgelegd in plattegronden en werktekeningen.
De kunst van een ijzige piste
Een wedstrijdhelling is onvergelijkbaar met een doorsnee toeristenpiste. Voor technische disciplines wordt de sneeuwlaag met 500.000 tot 600.000 liter water geïnjecteerd. Dit gebeurt onder hoge druk op 30 centimeter diepte om een keiharde ijslaag te vormen. Het doel is niet snelheid, maar eerlijkheid. “Zo voorkom je dat de piste uitslijt en heeft startnummer 76 zoveel mogelijk dezelfde omstandigheden als startnummer 1”, legt Jack uit.
De piste is tijdens de voorbereidingen 24 uur per dag hermetisch afgesloten en beveiligd voor het normale publiek; niemand komt er zonder accreditatie op. "Het is gewoon levensgevaarlijk, je kunt er niet zomaar een verdwaalde skiër hebben", aldus Jack.
Pistenbully’s niet welkom
De voorbereiding is niet alleen veel werk, maar ook zwaar werk. “Na de eerste paar dagen worden de 14-ton wegende pistenbully's van de helling verbannen omdat ze de zorgvuldig opgebouwde structuur kapot rijden. Vanaf dat moment is alles handwerk. Valt er verse sneeuw, dan moet dit door teams met handfrezen en scheppen worden verwijderd, soms met de hulp van een paar pelotons van militairen.”
Dus kijk je de volgende keer naar een skiwedstrijd op televisie, bedenk dan hoeveel werk er schuilgaat achter de organisatie, daarbij heeft dit artikel slechts de aspecten van racevaardigheid en veiligheid belicht.
Nederlandse expertise in de sneeuw
De Nederlandse invloed in het skicircus is overigens groter dan menigeen denkt, vertelt Jack: “Zo is het Nederlandse bedrijf Creative Technology de leverancier van de enorme LED-schermen die je bij de World Cup, maar ook bij de Formule 1 ziet. Jack zelf heeft ook meer Nederlandse expertise naar de top gehaald. Zo maken zijn rechterhand Pascal Timmermans en de wereldwijd bekende sneeuwexpert Michiel de Ruiter nu deel uit van de World Cup-crew. Dat laat toch wel zien dat achter de schermen van dit miljoenenbal, waar niets aan het toeval wordt overgelaten, Hollandse nuchterheid en expertise van onschatbare waarde zijn.
Wist-je-dat...
- ...een World Cup-race een investering van enkele miljoenen euro's vergt en de organisatie dit risico niet kan verzekeren tegen slecht weer?
- ...de tijdregistratie is uitgerust met drie back-up systemen om te voorkomen dat een technische fout leidt tot een herstart?
- ...voor een afdalingsrace drie helikopterlandingsplaatsen (start, halverwege en finish) verplicht zijn?
- ...een traumahelikopter de hele tijd stand-by staat en alvast wordt warmgedraaid voor een eventuele snelle inzet?