Ga je bijna op skivakantie, bijvoorbeeld in de kerstvakantie? Dan kan het best zijn dat je wat zorgen hebt rondom het huidige weerbeeld. Na een winterse periode is het sinds gisteren flink milder en regenachtig in de Alpen. In Oostenrijk en Duitsland heeft dit zachte intermezzo zelfs een naam: Weihnachtstauwetter (kerstdooiweer) – een terugkerende zachte fase vlak voor de feestdagen. Maar wat betekent dit voor de pistes en jouw skivakantie? Daar gaan we in dit blog verder op in.
In het kort:
- Weihnachtstauwetter: een opvallend fenomeen dat jaarlijks terugkeert in de periode voor kerst.
- Flink zachter en zelfs regenachtig met een sneeuwgrens rond 2000 meter hoogte (en hoger).
- Dankzij de dikke sneeuwbasis na de winterse novembermaand blijft de pistekwaliteit in de meeste skigebieden gewoon goed.
- Vanaf midden volgende week neemt de kans op kouder weer en nieuwe sneeuw toe, waardoor de vooruitzichten voor de kerstvakantie positief blijven.
Altijd een combinatie van koude en milde lucht
In november en december wisselen koude en zeer milde periodes elkaar eigenlijk altijd af. Wat er nu gebeurt is dus helemaal niet raar en meteorologisch gezien zelfs een jaarlijks terugkerend fenomeen. Het koelt in deze tijd van het jaar al flink af in het noorden van Europa (o.a. Scandinavië) en met een noordelijke stroming (windrichting op grote hoogte) weet die kou de Alpen regelmatig te bereiken. Anderzijds kan de stroming ook naar het westen/zuiden/zuidwesten draaien en je raadt het al: dat betekent mildere omstandigheden. De Atlantische Oceaan en Middellandse Zee zijn nog niet erg afgekoeld, waardoor ze de luchtsoort flink kunnen opwarmen.
Wat is Weihnachtstauwetter eigenlijk?
Ook dit jaar merken we de grote omslag van winters koud naar heel mild. Sterker nog, in november daalde het kwik nog naar -15 °C (en zelfs kouder), maar deze week kan het in de dalen +15 °C worden – dat is een verschil van 30 °C (!). En dat roept vraagtekens op bij wintersporters die nog voor 2026 op wintersport gaan.
In Oostenrijk en Duitsland heeft men voor opvallende, terugkerende milde fase voor kerst een naam: Weinachtstauwetter. De eerste serieuze sneeuw valt eind november, daarna volgt een mildere periode, halverwege december kan het nog serieus koud worden, maar daarna zet de beruchte ‘kerstdooi’ in. Het voelt letterlijk alsof de winter even ‘pauze’ neemt. De Deutscher Wetterdienst beschouwt dit zelfs als een singulariteit, oftewel een terugkerend weerpatroon wat je met een waarschijnlijkheid van 60%-70% kunt verwachten.
Dat het nu zo opvalt, komt vooral doordat eind november extreem winters verliep: veel sneeuw, lage temperaturen en de beste seizoensstart in wel 12 jaar. De sprong naar zachter weer voelt daardoor extra groot, maar is niet per se uitzonderlijk. Sterker nog, de grote hoeveelheden sneeuw maken dat het zelfs minder 'erg' hoeft te zijn dan andere jaren.
Regen tot 2000-2200 meter: wat doet dat met de pistes?
Zoals je net al in het weerbericht hebt kunnen lezen, ligt de sneeuwgrens vandaag rond 2000-2200 meter hoogte. De vorstgrens – oftewel de nulgradengrens – stijgt naar 3000 meter en hoger. Wat dit voor de pistes betekent?
- In lagere delen kan neerslag tijdelijk als regen vallen.
- Op grotere hoogte sneeuwt het wel – ideaal voor skigebieden met veel pistes boven de 2000 meter en gletsjers.
- De sneeuwgrens verschuift van dag tot dag en verschilt per regio
Maar er is een maar…
- De hoeveelheden regen zijn voor nu beperkt. Vandaag volgen de eerste opklaringen en voor de rest van de week staat geen neerslag gepland.
- De luchtsoort droogt op en er is nauwelijks bewolking, wat gunstig is voor de pistes.
- ’s Nachts kan het nog wel flink afkoelen.
- Er is de afgelopen weken een zeer dikke sneeuwlaag opgebouwd. Die onderlaag functioneert als buffer: een korte warmtepiek en wat regen kan hij prima hebben
In de praktijk zie je vaak dit beeld terug:
- Ochtenden: pistes zijn eerder hard tot ijzig, zeker waar het ’s nachts nog licht afkoelt
- Middagen: de sneeuw wordt op lagere pistes zachter en papperig, vooral op zuidhellingen en drukke dalafdalingen
- Hooggelegen pistes: blijven vaak opvallend goed.
Voor veel skigebieden geldt: de condities veranderen tijdelijk, maar de basis blijft meer dan solide.
Wat merk je als wintersporter op de piste?
Ga je deze week of komend weekend richting de Alpen, dan kun je ongeveer dit verwachten:
- Zachte temperaturen, maar wel veel zon: een extra laagje is niet nodig en de kans is groot dat je lekker buiten op het terras kunt lunchen.
- Minder winters dalbeeld: de sneeuw in het dal zal snel wegsmelten, voor een winterwonderland moet je de hoogte in.
- Afwisselende sneeuwcondities: vaak harde pistes in de ochtend, condities blijven goed op hoogte, maar dalafdalingen sneller zacht en slushy. Tips skiën door papsneeuw ›››
Hoe zijn de vooruitzichten richting kerstvakantie?
Nu de belangrijkste vraag van veel wintersporters: “Is mijn kerstvakantie in gevaar?” Het antwoord op die vraag is: op dit moment absoluut niet. Er ligt een enorm goede basis van zowel kunst- als natuursneeuw. Het is zeker niet ongewoon dat het nu flink zachter is in vergelijking met vorige week. Deze week blijft het mild, maar naar alle waarschijnlijkheid wordt het vanaf halverwege volgende week kouder. Het grote voordeel is bovendien dat het alleen vandaag nog regent en het daarna overal droog blijft. Bovendien droogt de luchtsoort op, wat weer gunstig is voor het behoud van de pistes bij milde omstandigheden. Wel geldt: lagere pistes krijgen het zwaarder, maar op hoogte blijft het goed.
In de twee weken tot de kerstvakantie kan er nog van alles gebeuren en een laag verse sneeuw is zeker niet uitgesloten als we de lange-termijnvoorspellingen mogen geloven. Niks is zo veranderlijk als het weer, dus kom maar op met een dik pak sneeuw en witte kerst!
Ja het is warmer, maar…
Ja, het is warmer en soms regenachtig in de Alpen. Maar nee, dat betekent niet dat de winter voorbij is of dat je kerstvakantie mislukt. Weihnachtstauwetter is een tijdelijke fase, geen blijvende weersomslag tot in januari.
Met een solide sneeuwbasis, geen extreme regenhoeveelheden en een groeiende kans op kou en sneeuw vanaf midden volgende week blijven de vooruitzichten voor de komende weken – en zeker richting Kerst – positief voor wintersporters.